 |
| Pseudodon septuaginta Jeratthitikul, Phuhong, Sucharit et Prasankok, 2025. Tropical Natural History. Suppl. 8; |
Abstract
This study investigated the taxonomy and phylogenetic relationships of the freshwater mussel genus Pseudodon Gould, 1844, with a specific focus on Indochinese populations, using a comprehensive molecular dataset and morphometric analyses. Our findings confirm the valid status of seven among the nine currently recognized extant Pseudodon species, and include the discovery of a new cryptic species, Pseudodon septuaginta sp. nov., from the Mekong River Basin in northeastern Thailand. The new species is characterized by a compressed, sub-trigonal shell outline, the presence of a posterior wing, weakly developed pseudocardinal teeth, and obsolete lateral teeth. Phylogenetic analysis revealed this new species as the sister taxon to the adjacent allopatric P. vagulus, which is distributed in Mekong River tributaries in the upper Khorat Plateau, exhibiting a 6.71% uncorrected COI p-distance. Despite some morphological overlap, these two species are distinguishable by pseudocardinal tooth structure and overall shell shape. Furthermore, phylogenetic analyses support a potential Bornean origin for Pseudodon, followed by dispersal into Myanmar and Indochina, with paleo-drainage isolation driving diversification within the Indochinese lineages.
Keywords: biogeography, evolutionary history, Indochina, new species, Unionidae
 |
| Shells of Pseudodon species showing the inner side of the right valve, the outer side of the left valve, and the dorsal view of both valves. A–D. Pseudodon vagulus. A.Holotype NHMUK 1874.12.11.3 of Unio vagulus Fischer, 1891 from “Siam” [=Thailand]. B.Holotype SMF 188817/1 of P. cambodjensis tenerrimus Brandt, 1974, from Songkhram River, Nakhon Phanom,Thailand, with label. C. Sequenced specimen MUMNH-UNI2209 from Thuai River, Nakhon Phanom,Thailand. D. Sequenced specimen MUMNH-UNI0902 from Songkhram River, Nakhon Phanom, Thailand. E, F. Pseudodon septuaginta sp. nov. E. Holotype MUMNH-UNI3423 from Dom Yai River, Ubon Ratchathani, Thailand and F. paratype MUMNH-UNI2557 from the type locality. Photographs: Kevin Webb, NHMUK Photographic Unit (A); C. Sucharit (B–F); label photo, S. Hof (B). |
Pseudodon septuaginta sp. nov.
Etymology.– The specific epithet “septuaginta” is derived from the Latin word meaning “seventy”, and chosen to celebrate the occasion of the seventieth birthday of H.R.H. Princess Maha Chakri Sirindhorn of Thailand, who has long been interested in and promoted the study of taxonomy and diversity in Thailand.
Ekgachai Jeratthitikul, Nawaporn Phuhong, Chirasak Sucharit and Pongpun Prasankok. 2025. Integrative Taxonomy Reveals A New Species of Freshwater Mussel, Pseudodon septuaginta sp. nov. (Unionidae: Pseudodontini), from the Mekong River Basin in Northeastern Thailand. Tropical Natural History. Supplement 8; 160-181 [2025-10-14]
Pseudodon septuaginta Jeratthitikul et al., 2025
หอยกาบสามเหลี่ยมลำน้ำมูล
หอยกาบขนาดกลาง เปลือกไม่หนามาก ป่องทางด้านข้างเล็กน้อย รูปทรงโดยรวมเป็นรูปสามเหลี่ยม หรือค่อนข้างมนเกือบเป็นรูปไข่ ขอบล่างของเปลือกโค้ง ขอบเปลือกส่วนปลายด้านท้ายทำมุมยื่นออกเล็กน้อย อัมโบมีขนาดเล็ก ยกขึ้นเล็กน้อย ด้านหน้าของเปลือกต่ำกว่าอัมโบ ด้านหลังโค้งเล็กน้อย ค่อย ๆ ยกสูงขึ้นไปทางด้านท้ายของเปลือก เห็นเป็นปีกชัดเจน เปลือกด้านนอกมีสีน้ำตาลเข้ม พื้นผิวด้าน เห็นรอยรอบวงการเติบโตชัดเจน ด้านในเปลือกมันวาว ฟันซูโดคาร์ดินัลมีขนาดเล็ก อยู่บนเปลือกทั้งสองฝา ฝาละซี่ ไม่มีฟันแลเทอรัล หอยกาบชนิดนี้เป็นหอยกาบถิ่นเดียว พบบริเวณลุ่มแม่น้ำมูล โดยเฉพาะในลำโดมใหญ่
ชื่อชนิด ‘septuaginta’ มีความหมายว่า ‘เจ็ดสิบ’ สื่อถึง ปีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 70 พรรษา
