Thursday, February 29, 2024

[Botany • 2024] Bulbophyllum romklaoense (Orchidaceae: Epidendroideae) • A New Species of Bulbophyllum sect. Lemniscata from northern Thailand


Bulbophyllum romklaoense Pingyot & Thawara,  

in Thawara, Pingyot, Suksathan et Ruchisansakun, 2024. 
สิงโตร่มเกล้า  ||  DOI: 10.3897/phytokeys.238.114999
 
Abstract
Bulbophyllum romklaoense (B. sect. Lemniscata) from northern Thailand is described and illustrated as a species new to science. It is most similar to B. muscarirubrum and B. triste, but differs by having inflorescences with only 4–6 reddish-brown flowers, falcate-subovate lateral sepals that are connate only in the upper half along the interior margins, petals with erose to fimbriate margins and a lip with long cilia in the distal half on the lower surface. A comparison with other similar species in the section, as well as notes on ecology, phenology, conservation assessment and a key to B. sect. Lemniscata in Thailand are also provided.

Key words: Bulbophyllum sect. Lemniscata, critically endangered, Epidendroideae, Phitsanulok Province, Southeast Asia

Bulbophyllum romklaoense Pingyot & Thawara in vivo
 A habit (vegetative stage) B habit (flowering stage) C pseudobulb with inflorescence arising from the base D flower, front view E flowers, side view F lateral sepals.
Photographed by P. Suksathan.

Bulbophyllum romklaoense Pingyot & Thawara 
A habit B pseudobulb with inflorescence arising from the base C flower, front view D flower, side view (right petal and right lateral sepal removed) E floral bract F dorsal sepal G lateral sepals (flattened & indumentum removed) H petals J column, top part K lip L anther cap (from Inthakul N887-50).
Drawn by T. Pingyot.

 Bulbophyllum romklaoense Pingyot & Thawara, sp. nov.
 
Diagnosis: Bulbophyllum romklaoense resembles B. muscarirubrum Seidenf. and B. triste Rchb.f. Bulbophyllum romklaoense differs from both by having 4–6-flowered inflorescences (vs. 10–24(–50)-flowered inflorescences in B. muscarirubrum and B. triste), falcate-subovate lateral sepals (vs. narrowly ovate lateral sepals in B. muscarirubrum and B. triste), petals with erose to fimbriate margins (vs. petals with ± entire margins in B. muscarirubrum and B. triste) and a lip with long cilia in the distal half on the lower surface (vs. lip entirely glabrous in B. muscarirubrum and B. triste). Bulbophyllum romklaoense also differs from B. triste by having a peduncle which is about as long as the rachis (vs. peduncle longer than twice as long as the rachis in B. triste).

EtymologyNamed after its type locality at Ban Romklao (Romklao Village).


Nicha Thawara, Thitiporn Pingyot, Piyakaset Suksathan and Saroj Ruchisansakun. 2024. Bulbophyllum romklaoense (Orchidaceae), A New Species from Thailand. PhytoKeys. 238: 147-155. DOI: 10.3897/phytokeys.238.114999

นางสาวฐิติพร ปิงยศ และ ดร. ปิยเกษตร สุขสถาน จากสวนพฤกษศาสตร์สมเด็กพระนางเจ้าสิริกิติ์ ร่วมกับ นางสาวณิชา ถาวระ และ ผศ. ดร.สาโรจน์ รุจิสรรค์สกุล ภาควิชาพฤกษศาสตร์ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล ตีพิมพ์กล้วยไม้สกุลสิงโตกลอกตาชนิดใหม่จากจังหวัดพิษณุโลก 
กล้วยไม้สิงโตร่มเกล้า 
Bulbophyllum romklaoense Pingyot & Thawara 
โดย B. romklaoense อยู่ใน section Lemniscata มีลักษณะดอกที่แตกต่างจากกล้วยไม้ชนิดอื่นๆมาก โดยในงานตีพิมพ์ชิ้นนี้ใช้เทียบกับ B. muscarirubrum และ B. triste ซึ่งก็ยังถือว่าหน้าตาต่างกันมากอยู่ กล้วยไม้สิงโตร่มเกล้าพบบนพื้นที่ความสูงประมาณ 1,300 ม. จากระดับน้ำทะเล โดยสถานะปัจจุบันคือ ใกล้สูญพันธุ์อย่างยิ่ง Critically Endangered (CR; B1+B2ab(iii,v)+C2a(i)) เนื่องจากไฟป่าและสภาพอากาศที่เปลี่ยนแปลงไป ปัจจุบันมีการอนุรักษ์กล้วยไม้ชนิดนี้นอกถิ่นอาศัยอยู่ที่สวนพฤกษศาสตร์สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ อ. แม่ริม จ. เชียงใหม่ และสวนพฤกษศาสตร์บ้านร่มเกล้า อ.ชาติตระการ จ.พิษณุโลก ซึ่งการค้นพบนี้ทำให้เห็นว่าป่าของไทยยังเป็นแหล่งที่มีทรัพยากรธรรมชาติอยู่มากและหลายชนิดยังไม่ถูกค้นพบ ในขณะที่สถานการณ์ป่าปัจจุบันทั้งพืนที่และสภาพป่าอยู่ในสภาพที่น่าเป็นห่วง โดยปัจจุบันสวนพฤกษศาสตร์ต่างๆทั่วประเทศได้ทำหน้าที่เป็นแหล่งรวบรวมพรรณไม้และอนุรักษ์นอกถิ่นอาศัยในอีกทางหนึ่ง อย่างไรก็ตามการอนุรักษ์ป่าที่เป็นแหล่งอาศัยจริงก็ยังคงเป็นทางเลือกที่ดีที่สุดให้แก่สิ่งมีชิวิตหายากเหล่านี้