ก้ามกุ้งภูวัว
Phyllagathis nanakorniana Wangwasit, Norsaengsri & Cellin.
Blumea 55 (3): 246. 2010.
วงศ์ Melastomataceae
วิสัย ไม้ล้มลุกขนาดเล็ก ไม่มีลำต้น มีเหง้าใต้ดิน เส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 2 ซม. มีใบเดียว รูปหัวใจกว้างหรือรูปคล้ายไต กว้าง 3.5-15 ซม. ยาว 2.7-12.5 ซม. ปลายใบแหลมมนหรือกว้างมน โคนใบรูปหัวใจลึกหรือกว้าง ขอบใบมีติ่งแหลมตื้นๆ แผ่นใบเกลี้ยง มีสีน้ำตาลแดงด้านล่าง เส้นแขนงใบ 7-11 เส้น ออกที่โคนใบ เส้นแขนงใบย่อยชัดเจน ก้านใบยาว 0.5-6.5 ซม. ดอกออกจากเหง้า มี 1-3 ช่อ ช่อดอกแบบวงแถวคู่ บางครั้งแยกแขนงเป็น 2 ช่อ ดอกจำนวนมาก ก้านช่อยาว 6-17 ซม. ใบประดับ 2 ใบ ยาว 1-1.5 มม. ฐานรองดอกรูปถ้วยสูงประมาณ 3 มม. เป็นเหลี่ยม ก้านดอกยาว 0.4-1 ซม. กลีบเลี้ยงหยักรูปสามเหลี่ยมขนาดเล็ก ยาว 0.2-0.3 มม. กลีบดอก 4-5 กลีบ รูปใข่ ยาว 5-6 มม. เกสรเพศผู้ 8-10 อัน เป็นหมัน 4-5 อัน ก้านชูอับเรณูยาวประมาณ 2 มม. อับเรณูยาวประมาณ 1 มม. มีรยางค์สั้นๆ ด้านหลัง เกสรเพศผู้อันที่เป็นหมันยาวกว่าเล็กน้อย รังไข่มี 4-5 ช่อง ก้านเกสรเพศเมียยาวประมาณ 2 มม. ยอดเกสรแผ่กว้าง ผลแบบแคปซูลกว้าง 2.5-3 มม สูงประมาณ 2 มม.
การกระจายพันธุ์ พืชถิ่นเดียวของไทย พบเฉพาะที่เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าภูวัว จังหวัดหนองคาย แต่อาจพบในประเทศลาวฝั่งตรงข้ามจังหวัดหนองคาย ขึ้นตามหน้าผาหินทรายที่แสงแดดส่องถึงในป่าดิบแล้งใกล้สันเขา ระดับความสูง 200-350 เมตร
 |
| ก้ามกุ้งภูวัว Phyllagathis nanakorniana
พรรณไม้บนลานหิน :
|
ก้ามกุ้งภูวัว Phyllagathis nanakorniana Wangwasit, Norsaengsri & Cellin (Melastomataceae)
ไม้ล้มลุกขนาดเล็ก พรรณไม้ถิ่นเดียวของไทย (endemic)
ปัจจุบันมีรายงานการพบเฉพาะที่ภูวัว
 |
| ก้ามกุ้งภูวัว Phyllagathis nanakorniana
พรรณไม้บนลานหิน :
|
Abstract
A new species of Phyllagathis (Melastomataceae), P. nanakorniana, from Thailand is described and illustrated from recently collected material. The morphological characteristics are discussed in view of a wider generic concept that allows the inclusion of P. nanakorniana in Phyllagathis. A key to the Thai species is provided.
Key words: Melastomataceae, Phyllagathis, Sonerileae
Fig. 1 Phyllagathis nanakorniana Wangwasit, Norsaengsri & Cellin.
Map 1 Distribution of Phyllagathis nanakorniana Wangwasit, Norsaengsri & Cellin.
Wangwasit, K., N. Cellinese and M. Norsaengsri. 2010. Phyllagathis nanakorniana (Melastomataceae), a new species from Thailand. Blumea. 55 (3): 246-248. [PDF File]
Plant of the month February, 2011: ก้ามกุ้งภูวัว Phyllagathis nanakorniana via DNP.go.th/botany
