[Invertebrate • 2007] ทากลายจุดเขาใหญ่ Haemadipsa trimaculosa • ทากลายโซ่สีตอง H. crenata | Two New Species of Land Leeches (Hirudiniformes: Haemadipsidae) from Thailand

ทากลายจุดเขาใหญ่ Haemadipsa trimaculosa Ngamprasertwong

ทากลายโซ่สีตอง Haemadipsa crenata Ngamprasertwong

Abstract:– Two new species of haemadipsid land leeches from Thailand are described. The first, named Haemadipsa trimaculosa Ngamprasertwong, n.sp., is a ground leech and is distributed in Northeastern and SouthernThailand at low altitude (100-900 m). The second species, named H. crenata Ngamprasertwong, n. sp., is a bush leech and is distributed in Northern and Northeastern Thailand at high altitude (1000-1800 m).

Key Words: Haemadipsidae; Haemadipsa; trimaculosa; crenata; Thailand

ทากลายจุดเขาใหญ่ Haemadipsa trimaculosa Ngamprasertwong

ทากดูดเลือดในวงศ์ Haemadipsidae มีขนาดเล็ก ความยาวไม่เกิน 3 เซนติเมตร ลำตัวเป็นปล้อง ปล้องกลางลำตัวประกอบด้วย 5 ปล้องย่อย มีแว่นดูด 2 อันขนาดใหญ่ อยู่บริเวณด้านหน้าและด้านท้ายของลำตัว ตามี 5 คู่ เป็นจุดสีดำอยู่ทางส่วนหน้าของลำตัว อาศัยอยู่บนพื้นดินใต้ร่มไม้ หรือต้นไม้ขนาดเล็ก หรือเศษใบไม้ปกคลุม ในพื้นที่ป่าดงดิบหรือป่าผสมผลัดใบ พบครั้งแรกที่อุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ และยังพบที่ระดับความสูง 100-900 เมตร จากระดับน้ำทะเลในบริเวณจังหวัดอุบลราชธานี และจังหวัดนราธิวาส

ชื่อชนิด trimaculosa แปลว่า สามจุด หมายถึง ลักษณะลวดลายบริเวณด้านหลังของลำตัวส่วนท้าย ที่เป็นจุดสีน้ำตาลดำเห็นได้ชัดเจนจำนวน 3 คู่

ทากลายโซ่สีตอง Haemadipsa crenata Ngamprasertwong

ทากดูดเลือดในวงศ์ Haemadipsidae มีขนาดกลาง ความยาวไม่เกิน 4 เซนติเมตร ลำตัวด้านหลังและด้านท้องมีสีน้ำตาลแดง ส่วนกลางหลังระหว่างเส้นข้างลำตัว มีสีน้ำตาลดำและมีจุดสีดำกระจายทั่วลำตัว อาศัยอยู่บนต้นไม้ขนาดเล็กในพื้นที่ชื้นบริเวณภูเขาสูงเช่น ป่าดิบเขา และพื้นที่ริมน้ำตก โดยจะเกาะนิ่งอยู่ใต้ใบไม้ จนกระทั่งมีสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมขนาดใหญ่เดินผ่านมาก็จะเคลื่อนที่ เข้าหาเหยื่ออย่างรวดเร็ว พบที่ระดับความสูง 1,000-1800 เมตร จากระดับน้ำทะเล กระจายอยู่ทั่วไปในประเทศไทย ในภาคเหนือพบที่จังหวัดแม่ฮ่องสอน เชียงใหม่ เชียงราย น่าน อุตรดิตถ์ และกำแพงเพชร ส่วนภาคตะวันออกเฉียงเหนือพบที่จังหวัดเลย

ชื่อชนิด crenata แปลว่า รอยหยักเล็กๆ หมายถึงลักษณะบริเวณด้านหลังของลำตัวที่มีสีน้ำตาลปนดำและมีแถบยาวสีเขียวลักษณะเป็นเส้นหยักบริเวณของทั้งสองด้าน

Distribution Map

ข้อมูลจาก:- หนังสือพิมพ์เดลินิวส์ ฉบับวันอังคาร ที่ 14 ธันวาคม 2553

- พิพิธภัณฑสถานธรรมชาติแห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. 2553. สิ่งมีชีวิตชนิดใหม่ ผลงานการค้นพบของภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. พิพิธภัณฑสถานธรรมชาติแห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. กรุงเทพฯ. 70 หน้า

ทากดูดเลือดลายจุดเขาใหญ่: http://chm.forest.go.th/th/?p=1214

ทากดูดเลือดลายโซ่สีตอง: http://chm.forest.go.th/th/?p=1217

Ngamprasertwong, T., Thirakupt, K. and Panha, S. 2007. Two New Species of Land Leeches from Thailand (Hirudiniformes: Haemadipsidae). The Natural History Journal of Chulalongkorn University, 7, 155-159.:
http://www.thaiscience.info/Article%20for%20ThaiScience/Article/5/Ts-5%20two%20new%20species%20of%20land%20leeches%20from%20thailand%20(hirudiniformes-%20haemadipsidae).pdf