Sunday, July 23, 2023

[Botany • 2023] Microchirita candida, M. formosa, M. fuscifaucia, etc. • Eight New Species of Microchirita (Gesneriaceae: Didymocarpoideae) from Thailand


หยาดขาวลออ Microchirita candida C. Puglisi & D. J. Middleton,
หยาดศรีชล Microchirita chonburiensis D. J. Middleton & C. Puglisi,
หยาดเนินมะปราง Microchirita formosa D. J. Middleton,
หยาดเนรมิตร Microchirita fuscifaucia C. Puglisi & D. J. Middleton,

หยาดภู่มา Microchirita poomae D. J. Middleton,
หยาดศรีระยอง Microchirita rayongensis C. Puglisi & D. J. Middleton,
หยาดชัยบาดาล Microchirita striata D. J. Middleton & C. Puglisi,
หยาดศรีสุวัฒน์ Microchirita suwatii D. J. Middleton & C. Puglisi,

in Middleton, Tetsana, Suddee et Puglisi, 2023. 

Abstract
Eight new species of Microchirita (Gesneriaceae) from Thailand are described: Microchirita candida, M. chonburiensis, M. formosa, M. fuscifaucia, M. poomae, M. rayongensis, M. striata and M. suwatii. With the addition of these species, 37 species are now recorded for Thailand, considerably more than any other country.

Keywords: endemic, karst limestone, taxonomy



หยาดขาวลออ Microchirita candida C. Puglisi & D. J. Middleton

พบบริเวณเขาหินปูน อำเภอแกลง จังหวัดระยอง ไม้ล้มลุก สูงได้ถึง 80 ซม. ลำต้นอวบน้ำ ส่วนบนสีม่วงอมเขียว โคนสีม่วง ใบเดี่ยว เรียงตรงข้าม มีขนประปราย
ทั้ง 2 ด้าน ดอกสีขาววาว มีแต้มเหลืองที่โคนกลีบปากด้านใน คำระบุชนิด ‘candida’ ตั้งตามลักษณะดอกที่ขาวมีวาว


หยาดศรีชล Microchirita chonburiensis D. J. Middleton & C. Puglisi

พบบริเวณเขาหินปูน อำเภอบ่อทอง จังหวัดชลบุรี ไม้ล้มลุก สูงได้ถึง 30 ซม. ลำต้นอวบน้ำ ส่วนบนสีเขียว โคนสีม่วงอมเขียว ใบเดี่ยว เรียงตรงข้าม มีขนและต่อมประปรายทั้ง 2 ด้าน ดอกสีเหลืองสด คำระบุชนิด ‘chonburiensis’ ตั้งให้เป็นเกียรติแก่จังหวัดชลบุรี แหล่งที่พบ


หยาดเนินมะปราง Microchirita formosa D. J. Middleton

พบบริเวณเขาหินปูน อำเภอเนินมะปราง จังหวัดพิษณุโลก ไม้ล้มลุก สูงได้ถึง 65 ซม. ลำต้นอวบน้ำ สีเขียวอ่อน บริเวณข้อมีสีแดง มีขนสีขาวกระจายห่าง ๆ ใบเดี่ยว เรียงตรงข้าม มีขนสั้นนุ่มทั้ง 2 ด้าน ดอกสีขาว มีแต้มสีเหลืองทั้งบนและล่างในหลอดกลีบดอก คำระบุชนิด ‘formosa’ แปลว่าสวยงาม


หยาดเนรมิตร Microchirita fuscifaucia C. Puglisi & D. J. Middleton

พบบริเวณเขาหินปูน อำเภอเขาชะเมา จังหวัดระยอง ไม้ล้มลุก สูงได้ถึง 30 ซม. ลำต้นอวบน้ำ สีเขียวเป็นมันวาว ใบเดี่ยว เรียงตรงข้าม มีขนสั้นนุ่มประปรายถึงหนาแน่นทั้ง 2 ด้าน ดอกสีขาว คอหลอดกลีบดอกด้านในสีแดงอมม่วงถึงน้ำตาล คำระบุชนิด ‘fuscifaucia’ หมายถึงสีเข้มที่คอหลอดดอก



หยาดภู่มา Microchirita poomae D. J. Middleton

พบบริเวณเขาหินปูน อำเภอพระพุทธบาท จังหวัดสระบุรี ไม้ล้มลุก สูงได้ถึง 50 ซม. ลำต้นอวบน้ำ ส่วนใหญ่เกลี้ยง พบบ้างที่มีขนขนาดเล็กประปราย ใบเดี่ยว เรียงตรงข้าม เกลี้ยงหรือเกือบเกลี้ยง ดอกสีม่วงแดง มีแถบสีเหลืองตามยาวที่โคนกลีบปากด้านใน คำระบุชนิด ‘poomae’ ตั้งให้เป็นเกียรติแก่ ดร.ราชันย์ ภู่มา อดีตหัวหน้ากลุ่มงานพฤกษศาสตร์ป่าไม้ สำนักวิจัยการอนุรักษ์ป่าไม้และพันธุ์พืช กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช ผู้นำเก็บตัวอย่าง


หยาดศรีระยอง Microchirita rayongensis C. Puglisi & D. J. Middleton

พบบริเวณเขาหินปูน อำเภอเขาชะเมา จังหวัดระยอง ไม้ล้มลุก สูงได้ถึง 30 ซม. ลำต้นอวบน้ำ ส่วนบนสีเขียวอมม่วงแดงถึงเขียว ส่วนโคนสีม่วงแดง เกลี้ยง ใบเดี่ยว เรียงตรงข้าม มีขนสั้นนุ่มประปรายถึงหนาแน่นทั้ง 2 ด้าน ดอกสีขาว คอหลอดดอกและโคนกลีบปากด้านใน
สีเหลืองจาง คำระบุชนิด ‘rayongensis’ ตั้งให้เป็นเกียรติแก่จังหวัดระยอง แหล่งที่พบ


หยาดชัยบาดาล Microchirita striata D. J. Middleton & C. Puglisi

พบบริเวณเขาหินปูน อำเภอชัยบาดาล จังหวัดลพบุรี ไม้ล้มลุก สูงได้ถึง 25 ซม. ลำต้นอวบน้ำ มีขนสากทั่วไป ใบเดี่ยว เรียงตรงข้าม มีขนสั้นนุ่มทั้ง 2 ด้าน ดอกสีเหลือง โคนกลีบปากด้านในมีเส้นสีแดงตามยาว 5 เส้น คำระบุชนิด ‘striata’ หมายถึงแถบเส้นสีแดงที่โคนกลีบปาก


หยาดศรีสุวัฒน์ Microchirita suwatii D. J. Middleton & C. Puglisi

พบบริเวณเขาหินปูน อำเภอเมือง จังหวัดเลย ไม้ล้มลุก สูงได้ถึง 30 ซม. ลำต้นอวบน้ำ สีม่วงแดงอมเขียว มีขนประปราย ใบเดี่ยว เรียงตรงข้าม มีขนประปรายทั้ง 2 ด้าน ดอกสีม่วงแดงอมน้ำเงิน โคนกลีบปากด้านในมีแถบสีเหลือง คำระบุชนิด ‘suwatii’ ตั้งให้เป็นเกียรติแก่นายสุวัฒน์ สุวรรณชาติ อดีตเจ้าหน้าที่หอพรรณไม้ผู้ร่วมเก็บตัวอย่างและเป็นผู้ทุ่มเทในการปฏิบัติงานจนถึงวาระเกษียณอายุราชการ


David J. Middleton, Naiyana Tetsana, Somran Suddee and Carmen Puglisi. 2023. Eight New Species of Microchirita (Gesneriaceae: Didymocarpoideae) from Thailand. Thai Forest Bulletin (Botany). 51(2), 54–70. DOI: 10.20531/tfb.2023.51.2.08