 |
ดอกดินอรุณรุ่ง Kaempferia aurora Noppornch. & Jenjitt.
& ดอกดินผาสุก K. caespitosa Noppornch. & Jenjitt.
in Nopporncharoenkul, Laongsri & Jenjittikul, 2020.
|
Abstract
Kaempferia aurora sp. nov. Noppornch. & Jenjitt., from Tak province near the Thailand‐Myanmar border, and K. caespitosa sp. nov. Noppornch. & Jenjitt., from Lampang province, northern Thailand, are described as new species of K. subgen. Protanthium (Horan.) Baker. Their diagnostic characters are compared with those of similar species. Detailed illustrations, photographs of dissected flowers, information on phenology, distribution and ecology, and preliminary conservation statuses are provided for both new species. An identification key to the species of Kaempferia subgen. Protanthium in Thailand is also revised and presented.
Keywords: anther crest, floral morphology, flowering phenology, Kaempferia aurora, Kaempferia caespitosa, new taxa
Kaempferia aurora Noppornch. & Jenjitt., sp. nov.
Etymology: The specific epithet ‘aurora’ is derived from Latin and means dawn, referring to the anthesis time of the species. The flower is fully open and functional for a short period in early morning (06 a.m. to 07 a.m. at anthesis) and then immediately wilts within an hour.
Vernacular names: This species is named ‘Proh Fah Sang - เปราะฟ้าสาง’ [Proh = Kaempferia, Fah Sang = dawn] and ‘Dok Din Arun Rung- ดอกดินอรุณรุ่ง’ [Dok Din = flower which occurs on the ground, Arun Rung = dawn]. These names refer to the anthesis time of the species which is fully open in early morning. ‘Dok Din See Sanim - ดอกดินสีสนิม’ [See Sanim = brownish orange colour] and ‘Dok Din Umpun - ดอกดินอำพัน’ [Umpun = amber] refer to the color of wilted flower.
Kaempferia caespitosa Noppornch. & Jenjitt., sp. nov.
Etymology: The specific epithet ‘caespitosa’ refers to the clump‐forming or tufted habit of the species. This character state is rare in Kaempferia subgen. Protanthium.
Vernacular names: This species is named ‘Proh Pha Souk - เปราะผาสุก - ดอกดินผาสุก’ [Pha Souk = comfortable] and ‘Dok Din Mueang Ngao - ดอกดินเมืองงาว’ [Mueang Ngao = district name of type locality].
Nattapon Nopporncharoenkul, Woranuch Laongsri and Thaya Jenjittikul. 2020. Two New Species of Kaempferia subgenus Protanthium (Zingiberaceae) from northern Thailand. Nordic Journal of Botany. 38(2): e02633. DOI: 10.1111/njb.02633
ดอกดินอรุณรุ่ง-Kaempferia aurora Noppornch. & Jenjitt. และ ดอกดินผาสุก-Kaempferia caespitosa Noppornch. & Jenjitt. ดอกดินสกุลเปราะ (Kaempferia subgen. Protanthium) 2 ชนิดใหม่ล่าสุดที่มีรายงานการพบครั้งแรก (new species) ในประเทศไทย
ดอกดินอรุณรุ่ง (K. aurora)...พบครั้งแรกปี 2559 ที่ อ.แม่สอด จ.ตาก ได้ตัวอย่างเพิ่มเติมและการช่วยเหลือจากทีมสวนพฤกษศาสตร์สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ อ.แม่ริม จ.เชียงใหม่ (QSBG) ทำให้มีโอกาสศึกษาดอกดินชนิดนี้ในพื้นที่จริง...
ดอกดินผาสุก (K. caespitosa)...พบครั้งแรกปี 2559 โดยทีม QSBG ที่ จ.ลำปาง ตัวอย่างใน living collection ของ QSBG ...
ดอกดินทั้ง 2 ชนิดมีลักษณะทางสัณฐานวิทยาของดอกคล้ายคลึงกับดอกดินชนิดที่เคยรู้จักก่อนหน้า (existing species) อยู่ไม่น้อย แต่จากการศึกษาลักษณะทางสัณฐานวิทยาและเอกลักษณ์ทางเซลล์พันธุศาสตร์เชิงลึกอย่างละเอียด พบหลักฐานที่ชัดเจน...ทำให้สามารถระบุและแยกเป็นชนิดที่แตกต่างไปจากชนิดเดิม
....
