Monday, August 22, 2011

[Botany • 1991] Thai Impatiens • เทียนเมืองกาญจน์, เทียนกาญจนบุรี Impatiens kanburiensis



เทียนเมืองกาญจน์, เทียนกาญจนบุรี
Impatiens kanburiensis T. Shimizu (Balsaminaceae)

ไม้ล้มลุก สูง 50-100 ซม. กิ่งอ่อนและยอดอ่อนมีขนสั้นนุ่มหนาแน่น ใบเดี่ยวเรียงสลับ รูปรีแกมขอบขนาน ยาวประมาณ 4.5 ซม. มีต่อมรูปรี 1 คู่ ที่ขอบใบด้านล่าง ปลายและโคนใบแหลม โคนเบี้ยวเล็กน้อย ขอบใบหยักมน ปลายหยักเป็นติ่งสั้นๆ แผ่นใบด้านล่างมีขนตามเส้นใบ เส้นใบ 8-10 คู่ ก้านใบยาว 1-2 ซม. ดอกออกเดี่ยวๆ ออกตามซอกใบใกล้ปลายกิ่ง ใบประดับติดที่โคนก้านดอก ก้านดอกยาว 0.5–1.5 ซม. กลีบเลี้ยงกลีบข้าง 4 กลีบ กลีบคู่ในมีขนาดเล็ก กลีบคู่นอกเชื่อมติดกันเป็นกะเปาะ ปลายแยก 2 แฉก แต่ละแฉกปลายมีติ่งแหลม ด้านนอกมีขนสั้นนุ่มหนาแน่น กลีบปากเป็นถุง กว้างประมาณ 0.8 ซม.ด้านในมีจุดสีเหลือง ตรงกลางมีปื้นสีเหลือง เดือยสั้น 1คู่ กลีบดอกกลีบกลางรูปไข่กลับ ยาวประมาณ 1 ซม. สีม่วงอ่อนช่วงปลายกลีบ กลางกลีบเป็นสันสีเขียวอ่อน ปลายกลีบเป็นติ่งแหลม กลีบปีกเชื่อมติดกัน ยาวประมาณ 2 ซม. กลีบคู่นอกยาวประมาณ 1.2 ซม. ปลายมน เว้าตื้นๆ ที่โคนมีเขา แคปซูลเต่งตรงกลาง ปลายเรียวแหลม เมล็ดรูปขอบขนาน แบน ยาวประมาณ 0.4 ซม. มีขนสั้นนุ่ม

เทียนกาญจบุรี เป็นพืชถิ่นเดียวของไทย พบเฉพาะที่จังหวัดกาญจนบุรี ขึ้นตามเขาหินปูน ระดับความสูงไม่เกิน 350 เมตร


Shimizu, T. 1991. New Species of the Thai Impateins (1). Journal of Japanese Botany. 66(3): 166-171.